Vahid Pour Tajrishi- Günümüzde demiryolu koridorları özellikle Doğu’yu Batı’ya bağlayan Ortadoğu ve Batı Asya bölgesinde ülkelerin ana gelir kaynaklarından biri haline gelmiştir.
İran da jeopolitik konumu nedeniyle Doğu ile Batı arasındaki bağlantının merkezinde bulunuyor ve belki de bunun en önemli parçasıdır. İran'ın kuzeyindeki Hazar Denizi'ne ve güneyindeki Fars Körfezi ile Umman Denizi’ne erişimi ve iç bölgelerinde geniş ve düz arazilerine sahip olması, demiryolları ve ulaşım yollarının inşaat maliyetini düşürür ve yapımını kolaylaştır. Bu avantajlar tek başına İran’ın ulaşım altyapısına yatırım konusunda geçerli bir sebeptir.
İstanbul-Tahran-İslamabad (ITI) demiryolu hattı projesi
İran topraklarından geçen koridorlardan biri İran, Türkiye ve Pakistan’ı demiryoluyla birbirine bağlayan, İstanbul-Tahran-İslamabad (ITI) demiryolu hattı projesidir.
Üç ülkenin üyesi olduğu Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın (EİT) bu projesi, ticari ve bölgesel işbirliğinin güçlendirilmesini hedefliyor. 6 bin 500 kilometrelik demiryolu hattı ile üç ülkeyi birbirine bağlayan bu projenin ilk lansmanı 2009 yılında yapılmıştı.
ITI projesinden İran, Türkiye ve Pakistan’ın yanı sıra Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan gibi bazı ülkeler de yararlanacak.
Uzmanlar, ITI’nin ülkeler arasındaki ulaşımı ve bağı güçlendireceğine, seyahat etmeyi de kolaylaştıracağına dikkat çekiyor.
Öte yandan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) projesinin başlaması İstanbul-Tahran-İslamabad (ITI) demiryolu hattı projesini de olumlu etkilemiştir ve üç ülke ITI demiryolu hattını yeniden canlandırmaya yönelik harekete geçmiştir.
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT), üyesi ülkelerin Ulaştırma Bakanları’nın 10’uncu kez katıldığı toplantıda İstanbul-Tahran-İslamabad (ITI) yük treninin 2021 yılı başında yeniden işletmeye açılması kararlaştırıldı.
Çin'in Tek Yol-Tek Kuşak Projesi'nde İran'ın rolü
Son dönemlerde İran ve Çin arasındaki ikili ticari ilişkiler yaptırımlar nedeniyle büyük bir ivme kazanamadı, fakat iki ülke arasındaki sıcak siyasi ilişkiler göz önüne alındığında Çin'in Tek Kuşak Tek Yol Projesi İran’a büyük bir fırsat sağlamıştır. Dolayısıyla bu projeden yararlanmak İran’ın dış politikasında ihmal edilmemeli.
İran’ın taşımacılık rotası Tek Kuşak Tek Yol Projesi çerçevesinde kuzeyde kullanılan transit yollarına nazaran çok önemli avantajlara sahiptir. Hiç şüphesiz İran güzergahındaki daha düşük maliyet, güvenli seyir ve daha fazla transit aktarma işleminin gerekli olmaması Çinli tarafın da ilgisini çekecektir.
Çin'i Batı'ya bağlayan transit yollarını yürürlüğe sokmak ABD'nin uyguladığı yaptırımları etkisiz hale getirebilir. Dolayısıyla Çin ve Türkiye arasında ITI demiryolu projesiyle yeni bir bağlantı kurmak çok önemlidir. Bu atağı gerçekleştirmek için Çinli tarafın sermeyesini ITI projesine çekmek gerekir. Bu, İran’ın taşımacılık rotasını eski haline getirebilir ve kazançlı demiryolu taşımacılığı sektörünü yeniden canlandırabilir.
yorumunuz